6.Sınıf Destek ve Hareket Sistemi Konu Anlatımı

 

A- Kemikler

Kemikler kıkırdağın sertleşmesi sonucu oluşur.
Anne karnında kıkırdak doku kalsiyum birikerek kemiğe dönüşür.
Kemikleşme yirmili yaşlara kadar devam eder.

Kemiklerin Görevleri

• İskeletimizi oluşturan kemikler vücudumuzun dik durmasını sağlar. 
• Kaslara ve diğer organlara tutunma görevi yapar. 
• Kan yapımında görevlidir. 
• Vücudumuz için gerekli kalsiyum, magnezyum ve fosfor gibi mineraller kemiklerde depo edilir.
• İç organları dış etkilere karşı korur. (Kafatası beyini, göğüs kafesi kalp ve akciğeri korur.)
• Kemikler kaslarla beraber hareket etmemizi sağlar.

Not: Yetişkin insan iskeletinde 206, yeni doğmuş bebeklerde ise 300 kemik bulunur.

Kemikler yapısı ve şekline göre üçe ayrılır.

1. Uzun kemik

• Boyu eninden fazla olan kemiklerdir.
• İçlerinde sarı kemik iliği bulunur.
• Kol ve bacak kemikleri(Uyluk, kaval, baldır, dirsek, ön kol, pazı) uzun kemiktir.
• İnsanda en uzun kemik uyluk kemiğidir.

2. Kısa kemik

• Eni boyuna yakın olan kemiklerdir.
• El ve ayak bilek kemikleri, omurlar kısa kemiktir.

3. Yassı kemik

• Yassı şekildeki kemiklerdir.
• Yapısında sarı kemik iliği yoktur.
• Kafatası, kaburga, leğen, kürek kemikleri yassı kemiklerdir.

Not: İnsan vücudunda en uzun kemik uyluk kemiği, en kısa kemikte kulakta bulunan üzengi kemiğidir.

Röntgen

Kemiklerimizi ve bazı organlarımızı görüntülemede röntgen kullanılır. Röntgen filmi incelenerek kemik kırıkları görülebilir.

B- Eklemler

Kemiklerin birbirine bağlandığı yerlere eklem denir.
Hareket yeteneklerine göre üçe ayrılır.

1. Oynar eklem

• Hareket yeteneği fazladır.
• Kemikler arasında boşluk ve eklem sıvısı vardır.
• Eklem sıvısı ve eklem kıkırdağı kemiklerin aşınmasını önler.
• Kol, bacak, parmak, bilek, omuzda bulunur.

2. Yarı oynar eklem

• Hareket yeteneği çok azdır.
• Kemikler arasında kıkırdak bulunur, eklem sıvısı bulunmaz.
• Göğüs kafesi, boyun, omurgadaki eklemler ve alt çenede guruba girer.

3. Oynamaz eklem

• Hareketsiz eklemlerdir.
• Oynamaz eklem içerisinde eklem sıvısı yoktur.
• Testere dişleri gibi birbirine bağlanmışlardır.
• Kafatası, yüz, kalça ve kuyruk sokumu oynamaz eklem bulunur.

C- Kıkırdak

Kıkırdak esnek bir yapıya sahiptir.

• Kıkırdak kemik uçlarında kemiğin boyuna uzamasını sağlar.
• Kaygan bir yapıya sahip olduğu için kemiklerin birbirine sürtünerek aşınmasını önler.
• Kıkırdak iskelete esnek bir yapı oluşturarak kırılmasını önler.
• Kıkırdak uzun kemiklerin ve kaburga uçlarında, burun, kulak ve soluk borusunda bulur.
• Kaburga uçlarında bulunan kıkırdak, soluk alıp vermede esneklik kazandırır.

D- Kaslar

Kaslar kasılma ve gevşeme yeteneğine sahiptir.
Kemiklerin ve iç organların çalışmasını sağlar.
Kaslar yapı ve çalışmasına göre üç çeşittir.

1. Çizgili kas

• Kırmızı renklidir. 
• Kemiklere tendonla bağlanır. 
• İsteğimizle çalışır. 
• Hızlı çalışır, çabuk yorulur. 
• Çiftler şeklinde bulunur. 
• Birbirine zıt olarak çalışır. 
• Kaslardan biri kasılırken diğeri gevşer.

2. Düz kas

• İç organlarımızda bulunur. 
• İsteğimiz dışında çalışır. 
• Beyaz renklidir. 
• Yorulmazlar, sürekli, yavaş ve ritmik çalışır.
• Mide, bağırsaklar, soluk borusu, yemek borusu, idrar kesesi, damarlarda düz kas bulunur.

3. Kalp kası

• Yapısı çizgili kas, çalışması da düz kasa benzer. 
• Kırmızı renklidir. 
• Hızlı ve ritmik çalışır
• Yorulmaz
• İsteğimiz dışında çalışır. 
• Kaslar çiftler halindedir.