Güneş’in Yapısı ve Özellikleri--5.sınıf fen konu anlatımı

 

Güneş’in Yapısı ve Özellikleri

A- Güneş’in Yapısı

Güneş, evrendeki yüz milyarlarca yıldızdan biridir. Ama Güneş’in Dünya için önemi çok büyüktür. Çünkü Güneş, Dünya’da yaşayan tüm canlıların ısı ve ışık kaynağıdır. Güneş, kendi adını taşıyan sistemin en önemli parçasıdır. Bu sisteme Güneş sistemi adı verilmektedir. Güneş’in yapısı gazlarda oluşmuştur. Güneş’in çok büyük bir kısmı hidrojen atomlarından oluşmaktadır. % 71 Hidrojen, % 26,5 Helyum, % 2,5 diğerleri

Güneş’in Katmanları

Güneş’in merkezinde çok sıcak ve çok yoğun olan çekirdek bulunur. Güneş’in enerjisi de burada açığa çıkar. Güneş’in gözümüzle gördüğümüz katmanı ışık küredir. Işık kürenin üzerinde de renk küre ve taç küre adlı iki katman bulunur.
Güneş’inde Dünya gibi katmanları vardır.
Güneş’in katmanları iç katmanlar ve Güneş Atmosferi olarak ikiye ayırabiliriz.

İç katmanlar: Çekirdek, Işınım Katmanı ve Konveksiyon Katmanı var

Güneş Atmosferi: Fotosfer (Işık Küre), Kromosfer (Renk Küre), Korona (Taç) katmanları vardır.Güneş’in katmanlarının içten dışa doğru sıralaması
Çekirdek, Işık küre (Fotosfer), Renk küre (Kromosfer), Taç küre (Korona)

B- Güneş’in Özellikleri

Güneş, Güneş sistemindeki en büyük gök cismidir. Öyle ki 1.300.000 tane Dünya’yı içine alabilir. Güneş’in çapı Dünya’nın 109 katıdır.

• Güneş gazlardan meydana gelmiştir.
• Güneş, Güneş sisteminin merkezinde yer almaktadır.
• Güneş sistemindeki en büyük gök cismidir.
• Güneş büyük bir gök cismi olduğu için, çekim kuvveti diğer gezegenlerden daha fazladır.
• Güneş’in şekli küredir. Şekli top gibi yuvarlaktır.
• Güneş ısı ve ışık kaynağımızdır.
• Samanyolu galaksisi içerisinde bulunan 200.000  yıldızdan bir tanesidir.
• Güneş, Samanyolu galaksisinin etrafında dolanır.
• Güneş orta büyüklükte bir yıldızdır.
• Dünya’ya olan uzaklığı yaklaşık 150 milyon kilometredir.
• Güneş’in 5 milyar yaşındadır.
• Güneş’in oluşumu gaz ve toz bulutlarından meydana gelmiştir.
• Güneş beyaz renkte ışık yaymaktadır.
• Güneş kendi ekseni etrafında dönme ve Samanyolu galaksisi içerisinde dolanma hareketi yapmaktadır.
• Kendi ekseni etrafında bir turunu 25 günde tamamlar.
• Güneş kendi ekseni etrafında batıdan doğuya doğru döner. (Saat yönünün tersi.)
• Güneş’in çapı Dünya’nın 109 katıdır.
• Güneş’in sıcaklığı yüzeyinde 6.000 çekirdeğinde ise 15 milyon santigrat derecedir. (Yaklaşık değerler)
• Güneş’de diğer yıldızlar gibi doğar, büyür ve enerjisi biterek ölecektir.
• Güneş yüzeyinde kısmen soğuk olan kısımlar bulunur. Bu bölgelere Güneş Lekeleri denir.
• Kendi yaptığı teleskopla Güneş’te oluşan lekeleri ilk gözlemleyen kişi Galileo Galilei‘dir.
• Galileo Galilei Güneş lekelerinin hareket ettiğini gözlemleyerek Güneş’in kendi ekseni etrafında döndüğünü bulmuştur.
• Güneş’te meydana gelen patlamalar sayesinde etrafa çok fazla enerji yayılır.

C- Güneş’in Önemi

Canlıların yaşayabilmesi için Güneş’e ihtiyacı vardır. Kullandığımız enerjinin büyük kısmını Güneş’ten elde etmekteyiz.

Güneş’ten yayılan enerjinin çok az bir kısmı Dünya’ya ulaşmaktadır.

Milyarlarca yıldan beri Güneş’in enerjisi bitmemiştir. Güneş’in yapısındaki hidrojen gazları bittiğinde Güneş’in ömrü bitecektir. Güneş’in bu enerjisini içerisinde hidrojen atomlarının helyum atomlarına dönüşmesi neden olmaktadır.

Güneş’ten yararlı ışınlar yanında zararlı ışınlarda gelmektedir. Bu zararlı ışınlar canlılara zarar verebilir.

Güneş’te meydana gelen patlamalar iletişim araçlarına (Radyo, televizyon) etki ederek iletişimin bozulmasına neden olmaktadır.

D- Güneş Modeli

Cisimlerin büyüklükleri bakıldıkları uzaklıklara göre farklı algılanır.
Cisimlerden uzaklaştıkça küçük görünürler. Buna perspektif etkisi denir.

Güneş Dünya’dan çok uzakta olduğu için Ay ve Güneş aynı büyüklükte görünür. Güneş, Dünya ve Ay’dan büyüktür.

• Güneş içerisine yaklaşık 1 milyon Dünya sığabilir.
• Dünya’nın çapı ayın çapının 4 katıdır, Güneş’in çapı Dünya’nın 109 katıdır.
• Dünya, Güneş ve Ay modeli oluşturulduğunda Yaklaşık olarak Ayın yarıçapı 1 cm olacak şekilde model oluşturduğumuzda Dünya 4 cm, Güneş ise 436 cm büyüklüğünde yapılmalıdır.
• Güneş futbol topu büyüklüğünde çizersek, Dünya’yı yarım pirinç tanesi büyüklüğünde çizmeliyiz.

Not: Güneş’e çıplak gözle bakmak göz sağlığı açısından zararlıdır. Ayrıca  dürbün, teleskop, mercek ve kamera gibi araçlarla da bakılmamalıdır. Güneş gözlemi özel araçlarla yapılmaktadır.