Elektriklenme Çeşitleri-8.Sınıf Fen Konu Anlatımı
1-Dokunma ile 2-Etki ile olmak üzere 2 tanedir.
1.DOKUNMA(TEMAS) ile elektiklenme:
Yüklü olan bir cisim yüksüz bir cisme dokundurulursa her ikisi de önceden yüklü olan cismin yükü ile yüklenirler.(Veya sürtme olayı ile )
(alüminyum folyodan veya çikolata ambalajından küçük bir kürecik yapalım. küreciğe kağıt parçaları yaklaştırılınca çekmediği gözlenir.sonra plastik tarak yünlü kumaşa sürtülüp sonra küreciğe dokundurulunca küreciğin kağıt parçalarını çektiğini gözlenmiştir.)
Burada küreciğin (-) yüklerinin bir kısmı dokunduklarında çubuğa geçer ve kürecikte de (+) yük fazlalığı oluşmuş olur. İkisi de (+) yükle yüklenmiş olur.
NOT:Ancak dokunma ile elektriklenmede toplam yük (yüklerin cebirsel toplamı)korunacak şekilde büyüklüklerine göre paylaşılır. Eğer bunlar küre ise yarıçapları ile doğru orantılı olarak paylaşılır.
2.ETKİ(TESİR) İLE ELEKTRİKLENME:
Cisimler başka bir cisme sürtülmediği veya elektrik yüklü cisme dokundurulmadığı halde de elektriklenebilirler.
*Plastik bir çubuğa kağıt parçaları yaklaştırıldığında kağıtları çekmediği görülüyor öyleyse çubuk yüksüzdür. Sonra yünlü kumaşa sürtülen bir plastik tarak çubuğa dokunmadan yaklaştırıldığında, çubuğun kağıt parçalarını çektiği gözleniyor.
*Taraktaki (-) yükler çubuktaki (-) yükleri iterek çubuğun bir ucunun (+)diğer ucunun (-) yüklenmesine neden olur.Bu çeşit elektriklenmeye Etki ile elektriklenme denir.
* ÖRNEK: (ŞEKLİ çizilecek) Birbirine değmekte olan nötr K-L cisimlerinden K cismine (+) yüklü M cismi yaklaştırıldığında , Mdeki (+) yükler mümkün olan en uzaktaki yani L cisminin sağ ucundaki tüm (-) yükleri çeker.geriye bu uçta (+) yük fazlalığı oluşur.
* -Burada K ve L cisimlerinin kapasiteleri (büyüklükleri önemsizdir)Çünkü birinden ne kadar (-) yük çekilmiş ise diğerinden o kadar (+) yük fazla duruma gelir.
* -Tekrar dokunurlarsa K ve L nötr hale geçerler.
1.DOKUNMA(TEMAS) ile elektiklenme:
Yüklü olan bir cisim yüksüz bir cisme dokundurulursa her ikisi de önceden yüklü olan cismin yükü ile yüklenirler.(Veya sürtme olayı ile )
(alüminyum folyodan veya çikolata ambalajından küçük bir kürecik yapalım. küreciğe kağıt parçaları yaklaştırılınca çekmediği gözlenir.sonra plastik tarak yünlü kumaşa sürtülüp sonra küreciğe dokundurulunca küreciğin kağıt parçalarını çektiğini gözlenmiştir.)
Burada küreciğin (-) yüklerinin bir kısmı dokunduklarında çubuğa geçer ve kürecikte de (+) yük fazlalığı oluşmuş olur. İkisi de (+) yükle yüklenmiş olur.
NOT:Ancak dokunma ile elektriklenmede toplam yük (yüklerin cebirsel toplamı)korunacak şekilde büyüklüklerine göre paylaşılır. Eğer bunlar küre ise yarıçapları ile doğru orantılı olarak paylaşılır.
2.ETKİ(TESİR) İLE ELEKTRİKLENME:
Cisimler başka bir cisme sürtülmediği veya elektrik yüklü cisme dokundurulmadığı halde de elektriklenebilirler.
*Plastik bir çubuğa kağıt parçaları yaklaştırıldığında kağıtları çekmediği görülüyor öyleyse çubuk yüksüzdür. Sonra yünlü kumaşa sürtülen bir plastik tarak çubuğa dokunmadan yaklaştırıldığında, çubuğun kağıt parçalarını çektiği gözleniyor.
*Taraktaki (-) yükler çubuktaki (-) yükleri iterek çubuğun bir ucunun (+)diğer ucunun (-) yüklenmesine neden olur.Bu çeşit elektriklenmeye Etki ile elektriklenme denir.
* ÖRNEK: (ŞEKLİ çizilecek) Birbirine değmekte olan nötr K-L cisimlerinden K cismine (+) yüklü M cismi yaklaştırıldığında , Mdeki (+) yükler mümkün olan en uzaktaki yani L cisminin sağ ucundaki tüm (-) yükleri çeker.geriye bu uçta (+) yük fazlalığı oluşur.
* -Burada K ve L cisimlerinin kapasiteleri (büyüklükleri önemsizdir)Çünkü birinden ne kadar (-) yük çekilmiş ise diğerinden o kadar (+) yük fazla duruma gelir.
* -Tekrar dokunurlarsa K ve L nötr hale geçerler.
Yorumlar
Yorum Gönder