eğitimci

KONU:  8.Sınıf Kalıtım  Kalıtsal özelliklerin nesilden nesile nasıl aktarıldığını araştıran bilim dalına  kalıtım (genetik)  denir. A- Kalıtımla İlgili Kavramlar Gen Kromozom üzerinde  bulunan ve kalıtsal karakterleri taşıyan birimlerdir. Baskın gen Özelliğini  her zaman gösteren gendir. Basın gen büyük harfle gösterilir. (A, B, S, K gibi) Çekinik gen Baskın  gen olmadığı zaman etkisini gösteren gendir. Çekinik gen küçük harfle gösterilir. (a, b, s, k gibi) Alel gen Biri anneden diğeri babadan gelen gen çiftine  alel gen  denir. Genotip Gen yapısına  genotip  denir. Bireyin sahip olduğu genlerin toplamıdır. Genotip, homozigot (Saf, arı) veya heterozigot (melez) olabilir. Fenotip Canlının dış görünüşüdür. Gen yapısının dışa yansımasıdır. Dış görünüşte gen yapısı ile birlikte çevrenin de etkisi vardır. Fenotip = Genotip + Çevre Saf döl (Homozigot veya Arı döl) Alel genlerin birbirinin aynı olmasıdır. (AA, aa) Melez döl (Heterozigot) A...

  KONU: DNA ve Genetik Kod İnsan vücudunda milyarlarca hücre vardır. Her bir hücre içerisinde kalıtsal bilgilerin bulunduğu DNA vardır. A- Nükleotid, Gen, DNA ve Kromozom DNA nedir DNA hücre içerisindeki yönetici moleküldür. D eoksiribo N ükleik A sit kısaltması DNA'dır. Hücre içinde solunum, beslenme, üreme, boşaltım, protein sentezi gibi yaşamsal faaliyetleri yönetir. Kalıtsal bilgilerimizin bulunduğu büyük bir kütüphanedir. İçerisinde canlıya ait bilgiler nükleotidlerle şifrelenmiştir. DNA'nın yapısı ile ilgili olarak ilk modeli oluşturan kişiler James  Watson  ve Francis  Crick 'tir. Kalıtsal yapıların basitten karmaşığa (küçükten büyüğe) doğru sıralanışı şu şekildedir. Organik Baz → Nükleotid → Gen → DNA → Kromozom → Çekirdek Not:  Kolay hatırlanması amacıyla büyükten küçüğe  KeDiGeNi  (Kromozom-DNA-Gen-Nükleotid) olarak şifrelenebilir. Kromozom-DNA-Gen-Nükleotid DNA'nın Özellikleri DNA'nın yapısı nükleotidlerden oluşur. D...

  MAYOZ Mayoz bölünme bitki, insan ve hayvanlarda üreme hücrelerinin (sperm, yumurta ve polen) oluşturulmasını sağlar. Canlıların üreme organlarında üreme ana hücreleri bulunur. 2n sayıda kromozom içeren bu hücreler, mayoz bölünme geçirerek n sayıda kromozom içeren üreme hücrelerini oluşturur. Bir bireyde; karşılıklı olarak aynı karaktere ait genleri taşıyan, biri anneden diğeri babadan gelen, genellikle aynı şekil ve büyüklükteki kromozom çiftlerine   homolog kromozom   denir. Homolog kromozomların üzerinde aynı karaktere ait genler bulunur. Fakat genlerin aynı olma şartı yoktur. Mayoz Bölünmenin Evreleri Mayoz bölünme 1.mayoz ve 2.mayoz olmak üzere iki aşamada gerçekleşir. 1.mayoz sonunda 2n kromozomlu bir hücreden n kromozomlu iki hücre oluşur. 2.mayozun sonunda ise n kromozomlu dört hücre oluşur. Bu bölünmeler birbirini takip eden evrelerden meydana gelir. Aşağıda 2n = 4 kromozomlu bir hayvan hücresinde mayoz bölünmenin gerçekleşmesini sağlayan evreler ve özellikleri ...

  Hücre üzerinden hem mitoz bölünme hem de mayoz bölünme gerçekleşmektedir. Bu bölünmelerin birbirinden farklı görevleri bulunur. Ancak ortak şekilde mayoz ve mitoz bölünme canlılar için büyük bir öneme sahiptir. Şimdi mayoz bölünme nasıl gerçekleşiyor ve görevleri nelerdir bakalım.   Mayoz Bölünme  Mayoz bölünme eşeyli üreyen canlılarda meydana gelmektedir. Bu işlem sırasında ana hücre bölünmek suretiyle, üreme hücresi olan gametler meydana gelir. Gametler mayoz bölünme üzerinden oluşmaktadır. Yani gametlerin oluşması için yapılan hücre bölünmesine  mayoz bölünme  denmektedir.   Not : Mayoz bölünmenin temel amacı eşeyli üreyen canlılarda kromozom sayısının sabit tutmak ve kalıtsal çeşitliliğe artırmaktır.   Eşeyli üreme:  Erkek ve dişi hücrelerin bir araya gelmesi ile beraber ortaya bireylerin oluşması eşeyli üreme olarak bilinmektedir. Bu konuda eşeyli üremenin temeli mayoz bölünmedir. Eşeyli üreme gerçekleştiği esnada ata canlıdan gelen kalıtsa...

  Aziz Sancar’ın hayatı ve bilimsel çalışmalarını araştırınız. Sancar’ın çalışmalarında hücre ile ilgili bilimsel gelişmelerin ve teknolojinin katkısını tartışınız. Aziz Sancar, biyokimya ve moleküler biyoloji alanlarında çalışmalar yürüten bir Türk bilim insanıdır. DNA onarımının pek çok parçasının tanımlanmasında kullanılan biyokimyasal yaklaşımlara yaptığı öncülükle tanınmaktadır. DNA onarımı, hücre dizilimi, kanser tedavisi ve biyolojik saat üzerinde çalışmalar yürütmektedir. Hücrelerin hasar gören DNA’ları nasıl onardığı ve genetik bilgisini nasıl koruduğunu haritalandıran araştırmaları sayesinde 2015 Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmıştır. Aziz Sancar, 1977 yılından bu yana ABD’de bulanan Kuzey Karolina Üniversitesi’nde görev yapmaktadır. Aziz Sancar’ın geliştirip ismini koyduğu “maxicell” tekniği ile buluşunu yapıp ismini koyduğu “excinuclease/excision nuclease” enzimi terimleri Oxford Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Sözlüğü’ne girmiştir. Aziz Sancar,  8 Eylül 1946  da o...

  Hücreler belirli bir büyüklüğe geldiklerinde bölünme ihtiyacı duyarlar. Mitoz bölünme ve mayoz bölünme olmak üzere iki hücre bölünmesi vardır. Bu yazıda mitoz bölünmenin özellikleri incelenecektir. Hücre neden Mitoz Bölünme Geçirir? Hücre yaşamı süresince giderek büyür. Bu büyüme sonrasında; Çekirdek hücreyi yönetmekte zorlanmaya başlar Hücre zarı sitoplazmayı sarmakta zorlanır. Bazen de yaralı bölgeleri iyileştirmek için yukarıdaki şartlar beklenmeden mitoz bölünme başlayabilir. Mitoz Bölünmenin Amacı Nedir? Yaraları iyileştirmek. Canlının büyümesini sağlamak Eşeysiz üreme olaylarının gerçekleşmesini sağlamak. Mitoz Bölünmenin Aşamaları 1. Hücrenin bölünmeye hazırlık aşamasıdır. DNA ve organeller kendini eşler. Enerji kullanımı artar. 2. Kromozomlar oluşur. Bu DNA’la birbirinin aynısı olan kardeş kromatit denilen yapılardan oluşur. İğ iplikleri oluşur. 3. Kromozomlar hücrenin ortasına dizilir. 4. Kardeş kromatitler hücrenin uçlarına doğru çekilmeye başlar. Boğumlanma da bu aşama...